Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 04, 2014

Τί να περιμένουμε από τις συζητήσεις με την τρόϊκα


 
Εφόσον τα στελέχη του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ, μπορούν να συζητήσουν μόνον με βάση το μνημόνιο, δεν πρέπει να περιμένουμε κανένα αποτέλεσμα από τις συζητήσεις των Παρισίων. Αυτό λέει η κοινή λογική. Εφόσον δεν θα γίνει καμία πολιτική διαπραγμάτευση, δεν πρέπει να περιμένει και η κυβέρνηση κανένα αποτέλεσμα.

Εντελώς ανορθολογικά όμως η κυβερνητική προπαγάνδα, έχει αναδείξει σε μείζον θέμα τη διαπραγμάτευση αυτή, η οποία γίνεται σε υπαλληλικό επίπεδο και με βάση το μνημόνιο. Δεν είναι αυτός επομένως ο τόπος μιάς άλλης διαπραγμάτευσης η οποία πρέπει να περιλαμβάνει διαφορετικούς στόχους από το μνημόνιο, όπως για παράδειγμα τη μείωση της ανεργίας και την επιστροφή στην ανάπτυξη με δυναμικούς ρυθμούς. Γιατί αν πρόκειται να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη με ρυθμούς κάτω από 1% το χρόνο, είναι ότι χειρότερο μπορούμε να περιμένουμε. Αν δεν εφαρμοστεί ένα δυναμικό πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων με μετρημένη απόδοση γύρω στο 8%, δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε στην πράξη επιτυχία πάνω από 50% δηλαδή ανάπτυξη 4% του ΑΕΠ σε μία χρονιά.

Αυτή τη στιγμή, όλοι προβλέπουν ακόμα ανάπτυξη μικρότερη της μισής μονάδας και εμείς πρέπει να είμαστε από τους μόνους απαισιόδοξους που επιμένουμε ήδη από το 2013 ότι και το 2014 θα κλείσει με ύφεση και όχι με σταθεροποίηση, δηλαδή μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Κι αυτό οφείλεται στις ελληνικές ιδιαιτερότητες από τη μια και στην εμπειρία από το παρελθόν. Στο παρελθόν, όταν η κυβέρνηση εφάρμοζε πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με στόχο την ανάπτυξη του ΑΕΠ στο 4% (μόνον από αυτές τις επενδύσεις), η απόδοση ήταν περίπου 50% του στόχου, δηλαδή 2% στο ΑΕΠ. Αυτό έγινε μια χρονιά επί Σημίτη. Επί Αλογοσκούφη εφαρμόστηκε επίσης μια χρονιά πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με μετρημένη απόδοση 2% και στην πράξη επιτεύχθηκε το μισό, δηλαδή 1% αύξηση του ΑΕΠ.

Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει ανάγκη από ένα πολύπλευρο πρόγραμμα ανάπτυξης, το οποίο θα προβλέπει μετρημένους στόχους αύξησης του ΑΕΠ (φυσικά) με ταυτόχρονη αύξηση της απασχόλησης (μείωση της ανεργίας) με ταυτόχρονη αύξηση των εξαγωγών και με ταυτόχρονη αύξηση της παραγωγής (βιομηχανικής, αγροτικής, εμπορίου κλπ) ώστε να υποκατασταθούν κάποιες εισαγωγές με ντόπια προϊόντα και υπηρεσίες. Για παράδειγμα δημόσιες επενδύσεις της τάξης των 10 δις. Ευρώ το χρόνο, ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο σε νέες θέσεις εργασίας και όχι σε ιδιωτικοποιήσεις υφιστάμενων δημόσιων επιχειρήσεων, ώστε να δημιουργούνται σχεδόν 100.000 νέες θέσεις εργασίας το χρόνο, κατά προτίμηση σε εξαγωγικούς κλάδους της οικονομίας και κυρίως στη βιομηχανική παραγωγή και μεταποίηση. Με τέτοιους ρυθμούς μπορούμε να ελπίζουμε ότι σε μια δεκαετία το ΑΕΠ και η ανεργία θα έχουν επιστρέψει στα επίπεδα του 2008, τα οποία φυσικά και δεν είναι ικανοποιητικά, αλλά θα σημάνει τουλάχιστον το ξεπέρασμα της κρίσης.

Με μικρότερους ρυθμούς πρέπει να περιμένουμε ανάλογη καθυστέρηση στην επιστροφή του εισοδήματος στο 2008, μαζί με την επιστροφή των κρατικών εσόδων και την εξόφληση των δανείων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Τέτοια ζητήματα και σε τέτοια έκταση φυσικά και δεν είναι σε θέση να συζητήσει κανείς υπάλληλος της τρόϊκας, σε όσο υψηλό επίπεδο και αν βρίσκεται. Είναι αρμοδιότητας μόνον του Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ και ενδεχομένως χρειάζεται και η έγκριση όλων των εθνικών κοινοβουλίων, αφού δεν πρόκειται να διατεθούν τέτοια ποσά από κοινοτικούς πόρους στο σύνολό τους.

Πολιτικά δεν υπάρχει κανένα τέτοιο σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης, ούτε έχει εκπονηθεί ένα τέτοιο σχέδιο από την κυβέρνηση. Πόσο μάλλον να τεθεί σε συζήτηση έστω και με την καθαρίστρια του γραφείου της Μέρκελ. Επομένως τι μπορούμε να περιμένουμε; Τίποτα απολύτως γι αυτούς τους στόχους. Μόνον κάποιες διορθώσεις και αναγνώριση της αποτυχίας των προηγούμενων μέτρων. Για παράδειγμα, όποιος φόρος δεν απέδωσε τίποτα ή ψίχουλα, μπορεί να καταργηθεί. Αν κάτι απέδωσε, ασχέτως αν είναι κραυγαλέα άδικος, δεν θα καταργηθεί. Μπορεί να καταγραφεί η γνώμη ορισμένων υπέρ του κουρέματος του ελληνικού χρέους (δημόσιου και όχι μαζί με το ιδιωτικό όπως έπρεπε να γίνει από την αρχή και να κουρευτή στο ίδιο ποσοστό με το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος) ώστε να καταντήσει βιώσιμο κλπ. Η ελληνική κυβέρνηση από μόνη της έχει δεσμευθεί ήδη από την εποχή του Στουρνάρα ότι δεν θα ζητήσει κούρεμα, αλλά επιμήκυνση και μείωση επιτοκίων τα οποία έτσι κι αλλιώς είναι μηδενικά ή κοντά στο μηδέν. Μόνον ένας ισχυρός πληθωρισμός σε όλη την ΕΕ θα μπορούσε να ελαφρώσει το χρέος που δεν είναι βιώσιμο. Δηλαδή η αντίθετη πολιτική από αυτήν στην οποία έχει δεσμευθεί η ΕΕ. Μόνον ένα ευρώ που θα είχε ισοτιμία μικρότερη του 1:1 με το δολάριο, θα μπορούσε να ελαφρώσει το χρέος χωρίς κούρεμα σε βάθος δεκαετιών. Το πληθωριστικό χρήμα που θα έκοβε τότε η ΕΚΤ θα πήγαινε για να διαγράψει το δημόσιο χρέος των κρατών μελών, τουλάχιστον το χρέος έναντι της ΕΚΤ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: