Παρακαλάμε την ΕΚΤ να τηρήσει τις υποσχέσεις της

Ο κεντρικός τραπεζίτης της ΕΕ, ο Μάριο Ντράγκι, έχει απλώσει ήδη δημοσίως μια πρόταση, με την οποία επιδιώκει να κερδίσει χρόνο για την Ευρώπη. Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων των χωρών που έχουν ζητήσει διάσωση, δεν είναι η οριστική λύση, αλλά θα εξασφαλίσει χρόνο και αυτή η αναβολή φυσιολογικά θα κάνει τις τελικές αποφάσεις ακόμα πιο σκληρές και επώδυνες. Όσο οι πολιτικές αποφάσεις αναβάλλονται φυσιολογικό είναι τα προβλήματα να οξύνονται.

Στο περιθώριο αυτών των προσπαθειών κι ενώ περιμένει την απάντηση των πολιτικών στις προϋποθέσεις που έχει θέσει για την υιοθέτηση του προγράμματος με το οποίο υποτίθεται ότι διαφωνεί ο μεγαλύτερος μέτοχος της ΕΚΤ η Μπούντεσμπανκ, αλλά συμφωνεί η Μέρκελ και ο Σόϊμπλε που τον συγχαίρουν, συναντήθηκε με τον Αντώνη Σαμαρά. Ο Σαμαράς δεν τόλμησε να του θέσει υπόψιν καμιά πρόταση που θα κάνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο, δηλαδή ένα νέο κούρεμα. Προς το παρόν, προτίμησε να ζητήσει το ελάχιστο, δηλαδή την παράταση εξόφλησης των ομολόγων της Ελλάδας τα οποία έχει αγοράσει από τη δευτερογενή αγορά με έκπτωση, δηλαδή από γαλλικές και από γερμανικές ιδιωτικές τράπεζες κυρίως. Όταν τα αγόρασε υποτίθεται ότι αυτό θα μείωνε τα ελληνικά επιτόκια, αλλά επειδή δεν είχε απεριόριστο πλαφόν αγορών μέχρι δηλαδή να μειωθεί το επιτόκιο και να διατηρηθεί χαμηλά ώστε να μπορεί η Ελλάδα να δανείζεται από τις αγορές, αλλά αυτό δεν έγινε.

Οι τράπεζες ήξεραν ότι δεν ήταν διατεθειμένη η ΕΚΤ να αγοράσει ολόκληρο το ελληνικό χρέος κι έτσι της έδωσαν έκπτωση μόνον 18% κατά μέσο όρο, ενώ λίγο αργότερα  όσα είχαν απομείνει στα χέρια τους κουρεύτηκαν εθελοντικά κατά 53,5%. Με άλλα λόγια αν ο Παπανδρέου –  Παπακωνσταντίνου είχε κάνει αυτό που τον συμβούλευσαν οι Αμερικανοί,  όλα τα ομόλογα θα είχαν κουρευτεί κατά 53,5% με απλή απόφαση της Βουλής και επομένως δεν θα υπήρχε πρόβλημα, το χρέος θα ήταν βιώσιμο και μετά από 2-3 χρόνια δηλαδή  φέτος, θα είχαμε επιστρέψει στις αγορές όπως και η Ισλανδία που έκανε το ίδιο.

Η Ελλάδα όμως δεν τόλμησε και γι αυτό τώρα παρακαλάει για κάτι πολύ λιγότερο. Αυτά τα ομόλογα ύψους 52 δισεκ ευρώ να πληρωθούν μετά το 2020, και επειδή λήγουν περίπου 20 δις έτσι δεν θα χρειαστεί πρόσθετη χρηματοδότηση η Ελλάδα αν παραταθεί για δύο χρόνια η δημοσιονομική προσαρμογή, δηλαδή ο μηδενισμός του ελλείμματος. Αυτή η απόφαση σημαίνει ότι η ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες δεν θα εισπράξουν 10 δις κέρδος, αλλά δεν θα χάσουν ούτε ένα ευρώ από αυτά που έδωσαν. Είναι δηλαδή το ελάχιστο.

Το κέρδος για τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης είναι ότι δεν θα χρειαστούν αποφάσεις όλων των κοινοβουλίων για αύξηση της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα κατά το ισόποσο, δηλαδή 20 δις ευρώ.  Μόνο που οι κυβερνήσεις δεν έχουν την ίδια τσέπη με την ΕΚΤ και τους μετόχους της. Άλλη τσέπη οι τραπεζίτες και άλλη οι κυβερνήσεις. Θεωρητικά η ΕΚΤ έχει δεσμευθεί ότι αυτό το κέρδος θα το μοιράσει στους μετόχους της κι εκείνοι θα το επιστρέψουν μέσω των κυβερνήσεών τους στην Ελλάδα. Αλλά δεν υπάρχει τέτοια δεσμευτική συμφωνία. Είναι μια κουβέντα γραμμένη στο χιόνι. Η πρόταση Σαμαρά – Στουρνάρα δηλαδή έχει σκοπό απλώς και μόνον να κατοχυρώσει ότι αυτή η υπόσχεση θα τηρηθεί. Θα μπορούσε να συμπληρωθεί φυσικά ότι αφού η Ελλάδα δεν θα υποχρεωθεί να πληρώσει αυτό το κέρδος των 10 δις στην ΕΚΤ, δεν χρειάζεται το πακέτο των 11,5 δις, αλλά μόνον 1,5 δις. Δεν το προτείνει όμως αυτό η κυβέρνηση. Όχι… δεσμεύεται ότι θα λάβει μέτρα 16,5 δις, αλλά κι αυτά είναι πέτσινα με δύο τρόπους. Πρώτον ότι ακόμα κι αν ψηφιστούν δεν θα πιάσουμε το στόχο και δεύτερον ότι αν υλοποιηθεί το προηγούμενο δεν χρειάζεται τέτοια μείωση. Και οι δύο πλευρές δηλαδή ξέρουν ότι μιλάνε πέτσινα, και ότι η πραγματική απόφαση που λαμβάνουν είναι διαφορετική. Αν θα πάψει δηλαδή η Ελλάδα να είναι πειραματόζωο και θα αρχίσουμε να μιλάμε με την πραγματικότητα ή αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να τιμωρείται για να δούμε ως πού αντέχουν οι πολίτες και να μην κάνουν το ίδιο λάθος σε άλλες χώρες.

Ο Ντράγκι λοιπόν, ακολούθησε τον Ρομπάϊ, ο οποίος ακολούθησε τον Γιούνκερ, ο οποίος ακολούθησε τον Μπαρόζο, ο οποίος ακολούθησε τον Ολάντ, ο οποίος ακολούθησε την Μέρκελ και όλοι μαζί είπαν… να δούμε την έκθεση της τρόϊκας και μετά  θα αποφασίσουμε. Δηλαδή όχι τον Οκτώβριο, στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά τον Νοέμβριο και βλέπουμε. Η ελληνική πλευρά επιθυμεί να ληφθεί αυτή η απόφαση τον Οκτώβριο στη Σύνοδο Κορυφής για να την πανηγυρίσει ως επιτυχία ο Σαμαράς και ως υλοποίηση της προεκλογικής δέσμευσης. Ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης προσπαθούν να μειώσουν μια τέτοια επικοινωνιακή εκμετάλλευση και οι προτάσεις που κάνουν προϋποθέτουν την παράταση, με τη δικαιολογία ότι έτσι συμβάλουν στην διαπραγμάτευση.

Μάλιστα ενόψει της σημερινής οπερέτας των τριών της εσωτερικής κυβερνητικής τρόϊκας, προτείνεται τα ισοδύναμα να είναι νομοθετικού περιεχομένου και όχι συγκεκριμένα όπως απαιτεί η τρόϊκα. Να λέει δηλαδή το νομοσχέδιο ότι αν δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα τα υιοθετηθέντα μέτρα, τότε να αντικατασταθούν με άλλα ισοδύναμα. Ενώ η τρόϊκα λέει, ότι αφενός μεν πρέπει τώρα να είναι όλα συγκεκριμένα και επιπρόσθετα αν δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα, τότε να ληφθούν πρόσθετα μέτρα κατά το ποσό της αποτυχίας. Πρόκειται δηλαδή για «συνδικαλισμό» επιπέδου φοιτητικού συλλόγου από όλες τις πλευρές.

Γιατί το αντάλλαγμα που πολιτικά ζητάει η τρόϊκα, είναι η περαιτέρω καταστροφή των εργασιακών δικαιωμάτων, να βγαίνεις σε σύνταξη μετά από 49 χρόνια δουλειάς, δηλαδή ποτέ, (γιατί κανένας άνδρας δεν ζεί κατά μέσο όρο 80 χρόνια) να δουλεύεις χωρίς ωράριο 6 μέρες την εβδομάδα και χωρίς άδεια φυσικά. Έτσι δουλεύανε και οι παππούδες μας το 1950. Οι πατεράδες μας κατάφεραν μετά το 1975 να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας και να πλησιάσουμε την Ευρώπη… Τέτοιες συνθήκες εργασίας δεν έχουν ζήσει πάντως οι σημερινοί εργαζόμενοι. Μόνον μερικοί από τους συνταξιούχους. Μόνο που τότε οι παππούδες μας μπορούσαν πράγματι να ζήσουν με εκείνα τα μεροκάματα αφού αγόραζαν μόνον τσιγάρα, ζάχαρη και καφέ. Τα υπόλοιπα τα εξασφάλιζαν οι οικογένειές τους στα χωριά, αυτοκίνητο δεν είχαν, τα ρούχα τα γυρνούσαν το μέσα έξω για να ζήσει περισσότερο και τα περισσότερα παιδιά ήταν ξυπόλυτα χειμώνα καλοκαίρι, εκτός  από τις Κυριακές που πήγαιναν στην εκκλησία. Αν είχαν μία δραχμή, το αντίστοιχο του ενός ευρώ σήμερα, δεν το έδιναν στο λεωφορείο να πάνε στη δουλειά τους, αλλά πήγαιναν με τα πόδια και κρατούσαν αυτή τη δραχμή ώστε στο τέλος του μήνα να αγοράσουν ένα ζευγάρι παπούτσια, ή ένα πετρογκάζ για να μαγειρεύουν. Η σόμπα έκαιγε με ξύλα του δάσους και όχι αγοραστά και στο σχολείο τα παιδιά δεν αγόραζαν κουλούρι ή τυρόπιττα, αλλά έπιναν ένα ποτήρι γάλα σκόνη, από το συσσίτιο της αμερικανικής βοήθειας.

Σημασία έχει ότι οι ευρωπαίοι δεν αναλαμβάνουν καμία συμβατική δέσμευση. Όλοι λένε, προχωρήστε όπως έχετε δεσμευθεί και εμείς είμαστε δίπλα σας… μην ανησυχείτε για τίποτα. Στην πραγματικότητα οι ξένοι θεωρούν ότι έχουν δέσει το γάϊδαρό τους με την κυβέρνηση της Ελλάδας, γιατί το πειραματόζωο που στις εκλογές του Μαίου, παραλίγο να τινάξει από το σαμάρι την μνημονιακή κυβέρνηση, αλλά στις εκλογές του Ιουνίου, το αποδέχθηκε και πλέον έχουμε μνημονιακή κυβέρνηση. Δεν επενδύουν επίσης για το μέλλον, να σκεφτούν ότι μετά από 2 χρόνια, μπορεί να βγεί ο Τσίπρας ή η Χρυσή Αυγή και επομένως πρέπει τώρα να στηρίξουν τον Σαμαρά για να τον έχουν. Δεν τους ενδιαφέρει. Είναι αναλώσιμος όπως ήταν και ο πολυβραβευμένος Γιώργος Παπανδρέου και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Θα βρεθεί κάποιος άλλος τότε. Αν δεν είναι ο Σαμαράς θα είναι φυσιολογικά η Ντόρα Μπακογιάννη, αν δεν είναι ο Βενιζέλος θα είναι ο Λοβέρδος. Αν δεν είναι ο Κουβέλης, θα βρεθεί κάποιος άλλος να παίξει το ρόλο του Ηλία Τσιριμώκου. Πάντα υπάρχουν πρόθυμοι αποστάτες να παίξουν αυτό το ρόλο… ακόμα και χωρίς ανταλλάγματα.

Το μέλλον του ευρώ κατά την άποψη της Μέρκελ και του Ντράγκι δεν εξαρτάται από την Ελλάδα, αλλά από την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς και τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν σε όλες τις χώρες. Η εσωτερική  αγορά της ΕΕ είναι πραγματική και όχι εικονική, και έχει περαιτέρω δυνατότητες βελτίωσης ώστε να φτάσει στο 70% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ όπου βρίσκονται π.χ. οι ΗΠΑ. Η εσωτερική αγορά είναι εμπορεύματα, κεφάλαια και άνθρωποι. Πρέπει να μειωθούν οι εισαγωγές από τρίτες χώρες, άρα να πουλιούνται περισσότερα γερμανικά αυτοκίνητα αντί γιαπωνέζικων και κορεάτικων. Και οι άνθρωποι πρέπει να εξαθλιωθούν αρκετά περισσότερο από ότι είναι σήμερα, για να δέχονται να πάνε να δουλέψουν 2 χρόνια στη Γερμανία, 2 χρόνια στη Λιθουανία, δύο χρόνια στην Ισπανία, δέκα χρόνια κάπου αλλού και μετά να γυρίσουν να πάρουν σύνταξη της πείνας στην ιδιαίτερη πατρίδα τους. Μόνο που η Ευρώπη δεν είναι ΗΠΑ και μόνον το εμπόδιο της γλώσσας και του πολιτισμού είναι ισχυρά. Ένας δημοσιογράφος για παράδειγμα μπορεί να δουλεύει δέκα χρόνια στο Σικάγο, μετά άλλα δέκα χρόνια στη Νέα Υόρκη, μετά δέκα χρόνια στο Λός Άντζελες και τα τελευταία του χρόνια να επιστρέψει στο Μιζούρι όπου γεννήθηκε. Στην Ευρώπη δεν γίνεται να δουλέψεις δέκα χρόνια στην Ελλάδα, δέκα χρόνια στη Βουλγαρία και δέκα χρόνια στη Γαλλία και τα τελευταία σου χρόνια στην Ιταλία λόγω της γλώσσας και του γεγονότος ότι  δεν υπάρχουν επιχειρήσεις πανευρωπαϊκής εμβέλειας με ανάλογο ή ενιαίο πρόγραμμα. Αυτό μπορεί να το κάνει μόνον η Ρία Αντωνίου, αλλά όχι και ο Πρετεντέρης. Αυτό μπορεί να γίνει μόνον από τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις που έχουν υιοθετήσει ως επιχειρηματική τους γλώσσα τα αγγλικά, όπως η ΝΟΚΙΑ και οι χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί.

Η διαδικασία ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει κάνει βήματα προς τα πίσω. Ενώ δηλαδή από το 1992 ως το 1996, σύμφωνα με μελέτη του Θίνκ Τανκ Όπεν Γιούροπ λόγω της ενοποίησης δημιουργήθηκαν 2,75 νέες θέσεις εργασίας, και το ΑΕΠ αυξήθηκε 2,2% τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι άνεργοι πάνω από τα 3 εκατομμύρια και στη Γαλλία και στην Ισπανία, συνολικά στην Ευρώπη ξεπερνάνε τα 21 εκατομμύρια και αυτοί οι άνεργοι δεν φεύγουν από την Ισπανία για τη Γερμανία, αλλά για τη Ρουμανία. Κι από την Ελλάδα δεν πηγαίνουν στη Γερμανία αλλά στη Βρετανία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τη Γαλλία.

Ενώ στο εμπόριο δεν υπάρχουν εμπόδια, σε πλείστους τομείς υπάρχουν όπως στους δικηγόρους, στους φορτηγατζήδες, στους φαρμακοποιούς κλπ και θέλουν να τους πατάξουν δογματικά. Γιατί η πράξη δείχνει ότι υπάρχει αποεπένδυση στις χώρες που έχουν ανάγκη τις επενδύσεις. Π.χ. η Κρεντί Αγκρικόλ πουλάει την Εμπορική αντί να αγοράσει και τη Γιούρομπανκ έναντι πινακίου φακής. Και οι ελληνικές τράπεζες είχαν ως πριν ένα χρόνο, 2.500 καταστήματα στη Βουλγαρία και τώρα έχουν 600 και πολύ σύντομα ούτε ένα. Οι διασυνοριακές συναλλαγές δηλαδή αντιστρέφονται. Γι αυτό φτιάχνουν αυτό το ευρωπαϊκό σύστημα εγγυήσεων υποτίθεται για να αποφύγουν τη βαλκανοποίηση του τραπεζικού συστήματος σε όλη την Ευρώπη. Κανείς όμως δεν στοιχηματίζει ότι μια γερμανική τράπεζα θα χρηματοδοτεί με τους ίδιους ακριβώς όρους μια υγιή ελληνική ή ισπανική εταιρία και μια αντίστοιχη γερμανική.

Είναι ενοχλητικό να παραμένει η ΔΕΗ στον έλεγχο του ελληνικού κράτους τη στιγμή που πιέζεται και η Ιταλία να πουλήσει τις συμμετοχές της. Για να πιεστεί πιο αποτελεσματικά ο Μόντι να πουλήσει στους ιδιωτικούς γαλλικούς και γερμανικούς κολοσσούς, πρέπει να παραδειγματιστεί από την Ελλάδα και τις άλλες μικρές χώρες. Ενώ τώρα ο Μόντι τι κάνει; Παίρνει τις κρατικές μετοχές και τις μεταβιβάζει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, το οποίο έτσι δανείζεται με χαμηλό επιτόκιο από την ΕΚΤ για να καλύψει τις ανάγκες φτηνής χρηματοδότησης του κράτους. Η Ελλάδα κι εδώ πρέπει να πιεστεί να πουλήσει τα πάντα στο 10% της αξίας τους, για να πιεστεί και η Ισπανία και η Ιταλία να κάνει το ίδιο και να αρθούν τα εμπόδια εμβάθυνσης της εσωτερικής αγοράς της Ευρώπης.