Αξίζει να μελετάμε τις λύσεις που υιοθέτησαν άλλες χώρες για να αντιμετωπίσουν προβλήματα ανάλογα με τα δικά μας ιδίως αν τα παραδείγματα που μελετάμε είναι πρόσφατα. Άλλωστε η μίμηση είναι αυτή που δημιούργησε τον ανθρώπινο πολιτισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ουρές για να εξυπηρετηθούμε είτε σε μια τράπεζα, είτε στην ουρά για να αγοράσουμε πατάτες σε χαμηλή τιμή χωρίς μεσάζοντες. Αντί να σπρωχνόμαστε απολίτιστα και να χτυπιόμαστε για το ποιος θα εξυπηρετηθεί πρώτος, μπαίνουμε σε μια ουρά δηλαδή μιμούμαστε αυτό που έκανε ο προηγούμενος από μας και εξυπηρετήθηκε αξιοπρεπώς.
Όπως λοιπόν τώρα η Πορτογαλία και η Ιρλανδία μπορούν να μελετήσουν για να μιμηθούν το παράδειγμα της Ελλάδας για να ελαφρύνουν το χρέος τους εφόσον υπόκειται σε εγχώριο δίκαιο, έτσι και η Ελλάδα ενόψει εκλογών πρέπει να μελετήσει το παράδειγμα της Ισλανδίας η οποία κατάφερε επιτυχώς μετά από 3 μόλις χρόνια να επιστρέψει στις αγορές, να διαγράψει ολόκληρο το χρέος της στο εξωτερικό αντί να μετατρέψει το ιδιωτικό χρέος σε δημόσιες ζημιές και να διαγράψει το 25% του χρέους επιχειρήσεων και νοικοκυριών στις τράπεζες.
Ας μην σπεύσει κανείς να μιλήσει για διαφορές, οι οποίες υπάρχουν, γιατί είναι υπεκφυγή για να μην κάνουν τίποτα. Υπάρχουν και ομοιότητες όπου μπορούν να εφαρμοστούν τα ίδια (κατά μίμηση) υπάρχουν και διαφορές όπου θα πρέπει να υπάρξουν και προσαρμογές για να πετύχουμε το ίδιο αποτέλεσμα. Στην Ισλανδία αναγνωρίστηκε αμέσως ότι το πρόβλημα του χρέους είναι πολιτικό. Έτσι ενώ η κυβέρνηση της Ισλανδίας αποδέχθηκε αμέσως ότι πρέπει να αποζημιώσει τους ξένους πελάτες των τραπεζών της οι οποίες κατέρρευσαν το 2008, οι πολίτες εναντιώθηκαν και ζήτησαν δημοψήφισμα. Απέναντι στη ραγιάδικη κυβέρνηση που αποδέχθηκε αμέσως τους εκβιασμούς Βρετανίας και Ολλανδίας, μαζί με την ΕΕ και το ΔΝΤ, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας αρνήθηκε να υπογράψει το νόμο και προκάλεσε δημοψήφισμα το οποίο απέρριψε την απόφαση της Βουλής με συντριπτική πλειοψηφία. Τα δημοψηφίσματα λοιπόν είναι το πρώτο που πρέπει κι εμείς να αντιγράψουμε υπακούοντας στο δικό μας Σύνταγμα.
Η προσπάθεια στην Ισλανδία δεν ήταν σύντομη, αλλά ο λαός έδειξε επιμονή για τρία χρόνια. Απέρριψε σε δεύτερο δημοψήφισμα τον συμβιβασμό που έκανε η δεύτερη κυβέρνηση με τους ξένους δανειστές (είχαν αποδεχθεί κούρεμα 60%) κρατικοποίησε τις τράπεζες, πήρε δάνειο από το ΔΝΤ χωρίς να υπογράψει μνημόνιο, διπλάσιο από της Ελλάδας (ως ποσοστό του ΑΕΠ) και μετά από τρία χρόνια διέγραψε και μέρος του ιδιωτικού χρέους επιστρέφοντας ταυτόχρονα στις αγορές με το σπαθί της.
Μια σημαντική διαφορά Ελλάδας και Ισλανδίας είναι ότι έχει το εθνικό της νόμισμα, ενώ η Ελλάδα δεν έχει. Πρέπει λοιπόν να προσαρμοστεί σε αυτή τη διαφορά. Αμέσως μόλις οι ξένες χώρες συνεπικουρούμενες από το ΔΝΤ και από την ΕΕ είδαν ότι απορρίφθηκε ο εκβιασμός τους (ενώ πέρασε στην Ελλάδα από την πρώτη στιγμή μέχρι σήμερα) επιτέθηκαν στην Ισλανδία και το εθνικό της νόμισμα υποτιμήθηκε κατά 50%. Το αντί9στοιχο στην Ελλάδα είναι αυτό που έχουμε υποστεί. Να μειωθεί το εισόδημα όλων μαζί με τις τιμές κατά 50%. Ούτε έλλειψη καυσίμων όμως παρατηρήθηκε, ούτε φαρμάκων ούτε τροφίμων τα οποία και στην Ισλανδία είναι εισαγόμενα όπως και στην Ελλάδα. Η ισοτιμία φυσικά άρχισε αμέσως να αποκαθίσταται σταδιακά από την πρώτη μέρα και ακόμα βρίσκεται σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα.
Η απότομη υποτίμηση δημιούργησε πρόβλημα στις ξένες εταιρίες που είχαν εγκατασταθεί στη χώρα (όπως τα Μακ Ντόναλντς) πολλές από τις οποίες έκλεισαν και έφυγαν. Αυτό ευνόησε αμέσως τις ντόπιες ανταγωνιστικές τους επιχειρήσεις οι οποίες κάλυψαν αμέσως το κενό στην αγορά αυξάνοντας τα έσοδα του δημοσίου γιατί είναι γνωστό ότι οι ξένες εταιρίες έχουν τον τρόπο να είναι πρακτικά αφορολόγητες στο εσωτερικό κάθε χώρας.
Μια άλλη διαφορά της Ισλανδίας με την Ελλάδα είναι ότι η Ελλάδα είναι μια πλούσια χώρα με σημαντικό πλούτο έτοιμο για λεηλασία όπως η ιδιωτική περιουσία του δημοσίου στην οποία περιλαμβάνονται επιχειρήσεις μονοπωλιακού χαρακτήρα με σίγουρα κέρδη, ακίνητα φιλέτα και ο ορυκτός πλούτος. Η Ελλάδα έχει επίσης σημαντική γεωπολιτική θέση καθώς αποτελεί το κλειδί για τον έλεγχο των πετρελαίων της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Η διαφορά δεν είναι μειονέκτημα, αλλά ενώ η Ισλανδία δεν αξίζει τον κόπο να κάνει κάποιος μια εκστρατεία για να την εξουσιάσει, η Ελλάδα αξίζει να ξοδέψει κανείς περισσότερα γιατί αποτελεί χρυσόμαλλο δέρας για όποιον την ηγεμονεύει. Μπορεί λοιπόν η Ελλάδα να διαπραγματευθεί αν κατέχει το έδαφός της και ασκεί κυριαρχία στα εθνικά της σύνορα. Κι αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη της δημοκρατίας ώστε οι πολίτες να ελέγχουν ασφυκτικά την κυβέρνησή τους κι όχι να έχουν μια δοτή κυβέρνηση στην υπηρεσία των ξένων που θέλουν να την κατέχουν. Ενδεχομένως λοιπόν χρειάζεται επέκταση της άμεσης δημοκρατίας ακόμα και πέραν των βημάτων που έκανε η Ισλανδία η οποία ανέθεσε σε απλούς πολίτες την αναθεώρηση του Συντάγματός της με κατεύθυνση τον παραπέρα εκδημοκρατισμό του.
Το συμπέρασμα είναι αυτό που βγαίνει και από τη μελέτη της ιστορίας για αιώνες. Οι πολίτες μπορούν να είναι νοικοκύρηδες στον τόπο τους αν καταφέρουν να ελέγχουν την κυβέρνησή τους και αντιστρόφως αν η κυβέρνηση εκφράζει τα συμφέροντα ολόκληρης της κοινωνίας και όχι μόνον του πλουσιότερου τμήματός της. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή κανένα κόμμα δεν εκπροσωπεί το 21% των άνεργων, το 23% των φτωχών και το 30% των νέων έως 30 ετών δηλαδή το 75% του πληθυσμού. Υπερ εκπροσωπείται το ένα τέταρτο της κοινωνίας και κυρίως το 1% που είναι το απολύτως πλουσιότερο. Αντί για διαδικασίες αποχής λοιπόν έχουμε ανάγκη από τη συμμετοχή και τον δημοκρατικό έλεγχο.
Βλέπουμε όμως ότι επιλέγονται διαρκώς διαδικασίες που σπρώχνουν τους πολίτες στην απογοήτευση και στην αποχή. Λαμβάνονται αποφάσεις ερήμην τους, τα κόμματα εξουσίας κάνουν τα αντίθετα από αυτά που δεσμεύθηκαν ατιμώρητα, πράγμα που απογοητεύει τους πολίτες αλλά αποθρασύνει το 1% τα συμφέροντα των οποίων υπερεκπροσωπούνται. Ακόμα και το ΠΑΣΟΚ για την ανάδειξη του αρχηγού του, είδατε ότι επέλεξε τη διαδικασία εκείνη που θα εξασφαλίσει την ελάχιστη δυνατή συμμετοχή. Όποιος δεν θέλει να ψηφίσει τον Βενιζέλο, δεν έχει λόγο να πάει να ψηφίσει γιατί θα εκλεγεί έτσι κι αλλιώς ακόμα κι αν πάρει ελάχιστες ψήφους. Σκεφθείτε τι θα είχε συμβεί αν υποψήφια για την αρχηγία ήταν μόνον η Ντόρα Μπακογιάννη. Για να είναι ένα κόμμα πολλυσυλλεκτικό και άρα μεγάλο, πρέπει να επιτρέπει να εκφράζονται στο εσωτερικό του διαφορετικά και συχνά αντιτιθέμενα συμφέροντα και πολιτικές απόψεις. Με τη διαδικασία που επέλεξε, όχι απλός πολίτης δεν θα πάει να ψηφίσει, αλλά αμφιβάλω αν θα κάνει τον κόπο να πάει να ψηφίσει και ο ίδιος ο Παπουτσής με τον Τζουμάκα, δηλαδή οι άλλοι δύο επίδοξοι διεκδικητές. Τι να πάει να κάνει; Να ψηφίσει άκυρο ή λευκό; Δεν έχει νόημα. Κι αν εκείνοι είναι υποχρεωμένοι να πάνε ως επαγγελματίες για να δείξουν αφοσίωση στις διαδικασίες του καταστατικού, ο απλός πολίτης δεν θα καταδεχθεί ούτε να το σκεφτεί. Αν όμως πάνε μόνον οι υπάλληλοι των κομματικών, βουλευτικών και υπουργικών γραφείων, οι διορισμένοι σε πολιτικές θέσεις, οι συγγενείς και οι πελάτες τους τότε δεν έχει νόημα η ανοιχτή εκλογή γιατί δεν είναι συμμετοχή των πολιτών, των ψηφοφόρων και των φίλων. Ούτε καν των μελών γιατί σιωπηρά έχουν αποχωρήσει σε ποσοστό 75% όπως δείχνουν οι μετρήσεις.
Δεν είναι καν το ίδιο με την εκλογή του Παπανδρέου την πρώτη φορά που είχε πάρει το δαχτυλίδι από τον Σημίτη και ήταν ο μόνος υποψήφιος γιατί κατά κάποιο τρόπο, η συμμετοχή 1.000.000 απλών πολιτών νομιμοποίησε εκ των υστέρων την αντιδημοκρατική κληρονομική διαδοχή με τη διαδικασία του δαχτυλιδιού στον εκλεκτό του Σημίτη. Και η αλήθεια είναι ότι τότε κατατροπώθηκε στις κάλπες μαζί με την παιδική χαρά που είχε φέρει μαζί του. Τη δεύτερη φορά, όπου συμμετείχαν 800.000 πολίτες με τρείς υποψήφιους έγινε πραγματικός αρχηγός όταν υποστηρίχθηκε όχι από την παιδική χαρά αλλά από ένα σημαντικό μέρος της βάσης που αποδείχθηκε πλειοψηφικό και νικηφόρο και στην κοινωνία μετά από 2 χρόνια. Είναι αυτό το μέρος της κοινωνίας το οποίο αγνόησε τα δύο χρόνια που ήταν στην κυβέρνηση, το οποίο του γύρισε την πλάτη και επειδή του κούνησε το δάχτυλο με απρεπή και αλαζονικό τρόπο, του ανταπέδωσε τη χειρονομία με όλα τα δάχτυλα ανοιχτά.
Είναι αμφίβολο, αν σε αυτές τις εσωκομματικές εκλογές θα πάνε έστω και οι μισοί από όσους είχαν ψηφίσει Βενιζέλο το 2007 όταν ήταν δεύτερος, αλλά μαζί με τον Σκανδαλίδη, όπως και τώρα, είχαν πάρει το 47% από τους 800.000 πολίτες υποστηρικτές μαζί με τις οικιακές βοηθούν τους.
Ένα σημαντικό κεφάλαιο που διδάσκει η Ισλανδία είναι φυσικά η παραδειγματική τιμωρία των υπεύθυνων για την κρίση στην Ισλανδία από την Ισλανδική Δικαιοσύνη. Γιατί αποδείχθηκε ως μέτρο πρόνοιας που συνέβαλε στην κοινωνική συνοχή και στην τροφοδότηση της διάθεσης των πολιτών να μην αφήσουν να τους ξεφύγει ο έλεγχος. Η αίσθηση της ατιμωρησίας αποθρασύνει και τους ξένους να ζητούν όλο και περισσότερα, αλλά και απογοητεύει τους πολίτες όταν βλέπουν ότι οι νόμοι δεν εφαρμόζονται αν πρόκειται για το 1% του πληθυσμού που έχει όλο τον πλούτο και την πολιτική εξουσία στα χέρια του. Οι νόμοι ως γνωστόν θεσπίζονται όχι για να κατοχυρώνουν τα προνόμια των λίγων, αλλά των πολλών. Θεσπίζονται για να περιορίζουν την εξουσία των λίγων οι οποίοι έχουν τη δύναμη και τον πλούτο στα χέρια τους. Στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια, όλοι οι νόμοι ψηφίζονται για να απαλλαγούν οι πλούσιοι και οι εξουσιαστές από τις ποινικές ευθύνες για τις πράξεις τους. Ακόμα και οι φορολογικοί νόμοι, δεν είναι ανάλογα με την ικανότητα του καθενός αλλά ανάλογα με το πόσο μπορεί να ξεφύγει κάποιος ή όχι.
Στο ξεκίνημα της κρίσης η Ισλανδία είχε δημόσιο χρέος 130% του ΑΕΠ και ιδιωτικό χρέος των τραπεζών στο 1000% του ΑΕΠ. Τρία χρόνια αργότερα το δημόσιο χρέος είναι στο 100%, το χρέος των τραπεζών στο 200% και η ανεργία στο 7% κι έχει επιστρέψει στις αγορές. Η Ελλάδα ξεκίνησε με δημόσιο χρέος 113% και πριν το κούρεμα είχε 170% θα καταλήξει μετά το κούρεμα στο 120 ή στο 160% το 2020. Οι ελληνικές τράπεζες είχαν εξωτερικό χρέος 23% του ΑΕΠ, αλλά χρεοκόπησαν εξαιτίας του κουρέματος και οι φορολογούμενοι δανείστηκαν με επαχθείς όρους 40 ή 50 δισεκατομμύρια ευρώ χώρια τις εγγυήσεις και τα ομόλογα για να τις επανακεφαλαιοποιήσουν. Η ανεργία είναι στο 21% και η ύφεση στο 7% για Πέμπτη συνεχή χρονιά. Μόνον στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο είχε πάθει τέτοια καταστροφή. Το 2012 το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί στο 155% δηλαδή όλοι θα συμφωνούν ότι χρειάζεται άλλο ένα γενναίο κούρεμα γιατί δεν είναι βιώσιμο.
Κι επειδή έχουμε εκλογές πρέπει να σκεφτόμαστε απλά. Μπορεί να φαίνεται πολύ καλό να κουρεύει η τράπεζα κατά 30% το δάνειό σου, αλλά αν ταυτόχρονα απαιτεί να είσαι άνεργος και ταυτόχρονα βάζει υποθήκη στο σπίτι σου, στην περιουσία σου, ενώ πριν δεν είχε, είναι φανερό ότι σε έχει πιάσει σε μια παγίδα, και δεν είναι σωστό να θριαμβολογείς. Καλό είναι να σκεφτείς τι μπορείς εσύ να πληρώσεις και πως, κρατώντας τη δουλειά σου και την περιουσία σου. Αυτό που λέμε εμείς πιστεύουν και οι αγορές. Τα νέα ομόλογα που είναι εγγυημένα από το EFSF και διέπονται από αγγλικό δίκαιο, διαπραγματεύονται κάτω από τα 20 σέντς ανά ευρώ. Άρα προεξοφλούν ότι δεν θα πληρωθούν, και ότι μετά από μια χρεοκοπία θα μπορέσουν να πάρουν κάτω από 20% της ονομαστικής τους αξίας αν και λήγουν το 2046. Το αν αυτό θα γίνει με πρωτοβουλία της ΕΕ ή με πρωτοβουλία μιας εξέγερσης των πολιτών η οποία θα διαλύσει τη Βουλή και θα επιβάλει αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου