Παρατηρητές και οριοθέτες

Η φωτιά συνεχίζει να καίει, και άνθρωποι να χάνουν ή να κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους, αλλά όλοι χάνουμε την ανάσα μας και το περιβάλλον μας. Αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι χάνουμε μέρος της συλλογικής μας ιδιοκτησίας με τη φωτιά και με κάθε φωτιά, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να προστατέψουμε το σπίτι μας. Δυστυχώς το ελληνικό κράτος μας εκπαιδεύει εδώ και δεκαετίες προς την αντίθετη κατεύθυνση. Μας μαθαίνει ότι το κάθε δέντρο που καίγεται δεν είναι δικό μας αλλά του διπλανού μας ο οποίος το έχει βάλει στο μάτι και αύριο θα το κάνει οικόπεδο. Αν δεν το έχουμε βάλει εμείς στο μάτι, τότε δεν μας αφορά. Αν το έχει βάλει στο μάτι ο διπλανός μας, αυτός θα κερδίσει ένα οικόπεδο και επομένως εμείς δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα. Αν ούτε ο διπλανός μας το έχει βάλει στο μάτι, τότε το έχει βάλει στο μάτι το κράτος, ο δήμος της περιοχής, η πολεμική αεροπορία ή ο στρατός για να φτιάξει κατοικίες αξιωματικών, ή να μοιράσει οικόπεδα μέσω συνεταιρισμού σε αξιωματικούς και να επωφεληθούν προσωπικά.

Αφού μας εκπαιδεύει έτσι το νεοελληνικό κράτος τις τελευταίες δεκαετίες, βλέπουμε πλέον τα τελευταία χρόνια να πιάνει φωτιά και κανένας να μην ενδιαφέρεται ούτε να τηλεφωνήσει έγκαιρα στην πυροσβεστική γιατί υποθέτει ότι κάποιος άλλος θα το κάνει που πληρώνεται γι αυτή τη δουλειά όπως οι δασοπυροσβέστες ή κάποιος που είναι πιο κοντά και βλέπει καλύτερα. Πολύ περισσότερο, μόλις δουν καπνό, δεν σηκώνεται κανείς από το σπίτι του ή από το καφενείο να πάει να σβήσει τη φωτιά με ότι μπορεί. Περιμένουν να φτάσουν οι φλόγες στον ουρανό και μετά αρχίζουν να βρίζουν όλοι μαζί… μά τι κάνουν τόση ώρα; Κανένας δεν ειδοποίησε; Πέρασε μία ώρα και ακόμα να έρθει η πυροσβεστική. Ένα αεροπλάνο, γιατί δεν ήρθε αμέσως; Αν είχε έρθει θα είχε σβήσει η φωτιά και δεν θα είχαμε τέτοια καταστροφή.

Αυτό γίνεται σε όλη την Ελλάδα. Και με την ίδια νοοτροπία ότι δε βαριέσαι κάτι θα γίνει στο τέλος, κάποιος θα ενδιαφερθεί και στο κάτω κάτω το κράτος τι κάνει; δεν γίνεται τίποτα. Ούτε το κράτος βέβαια πρόκειται να κάνει κάτι, εκτός από το να δικαιολογήσει την παρουσία του. Και πάντα βρίσκει δικαιολογίες για το τίποτα. Ακόμα κι αν πρόκειται για σπίτι εδώ που τα λέμε, κανένας δεν ενδιαφέρεται αμέσως να πάει να βοηθήσει. Πόσο μάλλον για μια φωτιά έναν καπνό στο πουθενά. Έλα μωρέ… πού να πάω τώρα εκεί κάτω… κάποιος αγρότης θα έβαλε φωτιά. Θα ειδοποιήσει εκείνος την πυροσβεστική αν υπάρχει κίνδυνος. Ενώ πάντοτε μπορεί να βοηθήσει ο καθένας από μας αν φτάσει πρώτος. Να βοηθήσει έναν ηλικιωμένο να απομακρυνθεί. Να σβήσει μια μικρή εστία με ότι βρεί πρόχειρο. Ή να ειδοποιήσει αμέσως. Αν δεν τρέξουν αμέσως όσοι είναι γύρω-γύρω σπάνια προλαβαίνει η πυροσβεστική όπου υπάρχει να φτάσει πρώτη.
Μου έτυχε ένα τέτοιο περιστατικό τον Ιούλιο σε ένα νησί το οποίο φυσικά δεν έχει καθόλου πυροσβεστική και πυροσβέστες. Πήρε φωτιά ένα καράβι που είχαν τραβήξει στη στεριά, μια τουρίστρια που έκανε μπάνιο με την παρέα της ειδοποίησε έναν ντόπιο μετά από μισή ώρα που το έβλεπε να καπνίζει στα 200 μέτρα. Νόμιζα είπε μετά ότι κάποιος είχε ανάψει φωτιά να ψήσει μπριζόλες. Ο ντόπιος ειδοποίησε όταν άρχισαν να πετάγονται φλόγες. Επειδή δεν υπήρχε πυροσβεστική υπήρχαν μόνον εθελοντές πυροσβέστες με ένα μικρό 4Χ4 και στοιχειώδη εκπαίδευση. Αυτοί ειδοποίησαν τους ιδιοκτήτες που φτάσανε με τις σαγιονάρες μαζί με τους εθελοντές. Άρχισαν να ρίχνουν νερό, αλλά το νερό τελείωσε στα 2-3 λεπτά και σταμάτησαν. Έμειναν μετά όλοι να κοιτάνε το καράβι που κάηκε ολοσχερώς μέσα σε μισή ώρα. Το ίδιο θα είχε γίνει και αν είχε πιάσει φωτιά το βουνό.

Παρακολουθώ αυτή την τετραήμερη προς το παρόν φωτιά στην Αττική και θυμάμαι και τι έγινε πέρυσι σε άλλες περιπτώσεις και πρόπερσι στην Πελοπόννησο ή στην Ήπειρο στο Γράμμο που έκαιγε η φωτιά επί ένα μήνα. Δεν υπάρχει προσπάθεια να σβήσει η φωτιά. Υπάρχει μόνο επιφυλακή να μην καεί σπίτι ή να μην καεί άνθρωπος. Τη φωτιά κάθονται και την κοιτάνε και περιμένουν να σβήσει μόνη της όταν σταματήσουν οι άνεμοι και εξαντληθεί η καύσιμη ύλη. Όσο υπάρχει καύσιμη ύλη η φωτιά θα καίει.

Φωτιά σε δασική περιοχή δεν μπορεί να σβήσει αν δεν κινητοποιηθούν όλοι οι κάτοικοι της περιοχής. Αυτοί θα βοηθήσουν με την ηγεσία ανθρώπων που γνωρίζουν τι να κάνουν και θα τους υποδείξουν έγκαιρα τι να κάνουν. Χωρίς υλοτόμους που θα ξαπλώσουν αμέσως τα δένδρα δίπλα από ένα δρόμο ή ποτάμι ή ρέμα που θα επιλέξουν ως φυσικό εμπόδιο για να σταματήσουν τη φωτιά, δεν γίνεται δουλειά. Αν δεν κινητοποιηθούν αμέσως μπουλντόζες και χωματουργικά μηχανήματα δεν πρόκειται να σταματήσει η φωτιά. Αν δεν μπεί ελεγχόμενη φωτιά που να σβηστεί επί τόπου, ώστε μόλις φτάσει η πυρκαγιά στο καμένο να σταματήσει δεν σταματάει η φωτιά. Τίποτα από αυτά δεν γίνεται εδώ και χρόνια.

Έχουμε μάθει ότι θα πετάξουν τα αεροπλάνα και με το νερό θα σβήσουν τη φωτιά από ψηλά. Μετά θα πάνε επί τόπου οι δασοπυροσβέστες που θα επιτηρούν τη φωτιά για να μην ξεφύγει πέρα από τις ήδη καμένες περιοχές. Και μετά από μια εβδομάδα θα σβήσει ολοσχερώς η φωτιά. Έβλεπα χθες τον πρωθυπουργό που πήρε την κάμερα και ποζάριζε μπροστά της ή από το ελικόπτερο ή στο αρχηγείο. Και του έλεγε ο αρχηγός. Έχουμε οριοθετήσει τη φωτιά. Άκου τι του είπε. Έχουμε οριοθετήσει τη φωτιά. Κι ο άλλος τον κοίταγε αντί να του πεί… καλά πυροσβέστης δεν είσαι; Οριοθέτης είσαι; Τοπογράφος; Αυτό έχεις μόνο να μου πείς; Ότι η φωτιά είναι από τη μια μεριά ως την άλλη; Αυτό το βλέπει ο καθένας. Από πού πιάνει η φωτιά και ως που φτάνει. Τι θα πεί οριοθετήσαμε τη φωτιά; Καθόμαστε και την κοιτάμε και ζεσταινόμαστε;

Και όμως αυτό κάνουν. Χθες το βράδυ είχαμε στα βίλια λέει 10 οχήματα της πυροσβεστικής και ήταν έτοιμα μόλις φτάσει η φωτιά σε σπίτι να μην της επιτρέψουν να το κάψει. Μα γιατί πρέπει να σταματήσει η φωτιά στην αυλή του σπιτιού; Επιτρέπεται να περνάει η φωτιά δρόμους με πλάτος 40 μέτρων και κανείς να μην κάνει προσπάθεια να τη σταματήσει; Μά εάν πάς και κόψεις έγκαιρα τα δένδρα δεξιά κι αριστερά ώστε να μην έχει η φλόγα ύψος 20 μέτρα, φυσικά και θα σταματήσει. Αν η φωτιά είναι μέχρι ένα μέτρο ύψος και έχεις έτοιμες μπουλντόζες να πλακώσουν με χώματα σε κατάλληλο έδαφος τα πεσμένα ξύλα, φυσικά και θα σταματήσει η φωτιά. Κι αν έχεις κι ένα ελικόπτερο ή αεροπλάνο την κατάλληλο στιγμή που θα πλησιάζει η φωτιά στο δρόμο, φυσικά και θα τη σβήσεις ολοσχερώς. Θα τη σταματήσεις.
Εδώ η φωτιά κάνει βόλτες λες και είναι λιμουζίνα πολυτελείας. Από το Σέσι που ξεκίνησε ως την Παλλήνη που έφτασε έχει δεκάδες χιλιόμετρα δρόμους. Πουθενά δεν έγινε απόπειρα να σταματήσει η φωτιά. Το ίδιο γίνεται εδώ και χρόνια. Αν δεν κάνεις τίποτα, η φωτιά με ύψος 20 μέτρων, περνάει πάνω από τους δρόμους σαν να μην υπάρχουν.

Η ευαισθητοποίηση των πολιτών και η στοιχειώδης εκπαίδευσή τους είναι και αποτελεσματική στην πυρόσβεση. Αλλά είναι και παράγοντας που δεν θα προκαλεί φωτιές. Ενώ η νομιμοποίηση και ο αποχαρακτηρισμός των καμένων πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση, κάνει και τις φωτιές να φουντώνουν όταν πλησιάζουμε σε εκλογές. Γιατί σκέφτεται ο καθένας ότι θα μας νομιμοποιήσουν ότι κατοχή δασικής γής έχουμε κάνει. Την ίδια εβδομάδα που ξέσπασε η τελευταία πυρκαϊά στην Αττική είχε αποκαλυφθεί το τελευταίο σχέδιο του υφυπουργού γεωργίας να ανοίξει πάλι το δρόμο να διεκδικήσουν ιδιώτες μερικά εκατομμύρια στρέμματα δάσους. Πριν κλείσει βδομάδα, είχαμε τη φωτιά που ακόπμα καίει…