Σε λιγότερο από έναν μήνα ο πρωθυπουργός πρέπει να πάει στη ΔΕΘ και συνηθίζεται να κάνει μια βαρυσήμαντη ομιλία που αφορά την οικονομική στρατηγική της κυβέρνησής του. Και είναι πραγματικά προνομιακός χώρος για μια τέτοια ομιλία γιατί μιλάει μπροστά στους επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας και στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων. Δεν μιλάει για την τρέχουσα οικονομική πολιτική, αλλά για τους μακροπρόθεσμους στόχους και μάλιστα συνηθίζεται να κάνει μια δύο τρεις σημαντικές εξαγγελίες για να δώσει τον τόνο και να δείξει την αποφασιστικότητα με την οποία θέλει να υλοποιήσει τους στόχους.
Δεν είναι τυχαίο που η περσινή του εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη ήταν ένα επικοινωνιακό Βατερλό. Κι αυτό οφείλεται στο ότι πήγε εκεί χωρίς να έχει να περιγράψει κάποια στρατηγική. Τον Αλογοσκούφη τον είχε για ξήλωμα, αλλά ήθελε και να τον κρατήσει ως τον Δεκέμβριο για να καταθέσει τον προϋπολογισμό και να τον υποστηρίξει στη Βουλή. Η οικονομική κρίση δεν υπήρχε στην ημερήσια διάταξη, αλλά τα οικονομικά προβλήματα και κυρίως η διόγκωση του εξωτερικού χρέους ήταν επί θύραις. Στα χαρτιά υπήρχε ακόμα ανάπτυξη 2,8% αλλά η οικονομία είχε μπει στην ύφεση εξαιτίας των περιοριστικών πολιτικών της πρώτης τετραετίας. Επιπλέον είχαμε ταυτόχρονα με την οικονομική στενότητα μια σειρά σκανδάλων και σκανδαλιστικών πρακτικών από κυβερνητικά στελέχη, τα οποία φυσικά και δεν γίνονται ανεκτά από τους πολίτες, όταν όλοι ζορίζονται οικονομικά.
Αμέσως μετά την εμφάνιση του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη ξέσπασε και το σκάνδαλο Βατοπεδίου, αλλά και έγινε ολοφάνερο ότι το οικονομικό επιτελείο έπρεπε να αλλάξει μαζί με την οικονομική πολιτική. Να εγκαταλειφθεί η νεοφιλελεύθερη συνταγή και να υιοθετηθούν νέο- κεϋνσιανές πολιτικές δηλαδή να επιδιωχθεί τόνωση της οικονομικής δραστηριότητες μέσα από παρέμβαση του κράτους.
Τίποτα από αυτά δεν υπήρχε στην ατζέντα του πρωθυπουργού, τίποτα και στην ομιλία του. Και από πέρυσι μέχρι φέτος καμία τέτοια πολιτική δεν ακολουθήθηκε. Το μόνο μέτρο σ’ αυτή την κατεύθυνση ήταν αυτό που υιοθετήθηκε από τον Κ. Χατζηδάκη που κατά τα άλλα είναι νεοφιλελεύθερων πολιτικών απόψεων, δηλαδή η επιδότηση για την εξωτερική μόνωση των κτιρίων, για την κατασκευή πράσινων κτιρίων που θα εξοικονομούν ενέργεια. Όλα τα υπόλοιπα ήταν σε λάθος κατεύθυνση. Και υλοποιήθηκαν με λάθος τρόπο.
Για παράδειγμα αντί να αυξηθεί το δημόσιο χρέος της χώρας κατά 28 δισεκατομμύρια ευρώ για να στηριχθεί η κερδοφορία των τραπεζών, θα έπρεπε τα χρήματα αυτά να δοθούν στους πελάτες των τραπεζών είτε ιδιώτες είτε επιχειρήσεις, ώστε να ανασάνουν οι πελάτες αμέσως και οι τράπεζες εμμέσως, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό. Να πέσουν δηλαδή τα χρήματα στην οικονομία, να πάρουν παράταση ενός χρόνου για παράδειγμα ιδιώτες και επιχειρηματίες που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις δόσεις τους και το κράτος να επιβαρυνθεί μόνον με τη διαφορά γι αυτή τη μετάθεση των οικονομικών υποχρεώσεων.
Με την οικονομία σε βαθιά ύφεση, είναι πολύ δύσκολο, χρειάζονται δηλαδή πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες για να ξαναγυρίσει σε ανάπτυξη. Δηλαδή αν πέρυσι μπορούσε και έπρεπε, φέτος με καθυστέρηση ενός χρόνου είναι υποχρεωτικό να γίνει αυτή η προσπάθεια και μάλιστα πολύ μεγαλύτερη, με πολλά περισσότερα χρήματα και κόστη και με τα θύματα που ήδη έχουμε σε άνεργους και σε χρεοκοπημένες επιχειρήσεις. Αλλά είναι μεγαλύτερη ανάγκη από πέρυσι, να ανοίξουν νέες επιχειρήσεις, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να γυρίσουν στην ανάπτυξη τομείς και κλάδοι της οικονομίας που μπορούν και έχουν τη δυνατότητα.
Για παράδειγμα η ενίσχυση της πολιτικής των πράσινων κτιρίων μπορεί να αρχίσει άμεσα, και δυνατά, το κατάλληλο προσωπικό υπάρχει και τώρα υποαπασχολείται, υπάρχουν χιλιάδες κατασκευαστές που μπορούν άμεσα να κάνουν τη δουλειά. Ρευστότητα να υπάρχει στην αγορά και η ανάκαμψη του κατασκευαστικού τομέα είναι θέμα ενός χρόνου. Αυτά που γίνονται τώρα, από μπαλώματα για ημιυπαίθριους χώρους μέχρι καθυστερήσεις στα χωροταξικά σχέδια και στις επεκτάσεις των σχεδίων πόλεων και από φορολόγηση ακινήτων κάθε χρόνο μέχρι απαλλαγή φόρων κληρονομιάς για τεράστιες περιουσίες, είναι οπισθοδρόμηση.
Κάτι ανάλογο ισχύει για τον τομέα των τροφίμων. Οι αγρότες πένονται σε όλα τα προϊόντα που καλλιεργούν ή εκτρέφουν και πουλάνε, αλλά οι καταναλωτές τα αγοράζουν πανάκριβα γιατί οι στρεβλώσεις είναι ο κανόνας και η αγορά δεν είναι ελεύθερη αλλά μονοπωλιακή και ολιγοπωλιακή. Το ίδιο και στις μεταφορές και στις επικοινωνίες και στην ενέργεια. Δύο τρεις παίκτες ελέγχουν την αγορά και το κράτος απέχει επιδεικτικά. Ακόμα και σε τομείς όπως η παιδεία, η υγεία και η ασφάλιση όπου υπάρχει κρατική παρέμβαση, υπάρχει μόνον προς όφελος των ιδιωτικών επιχειρήσεων του κλάδου και όχι προς όφελος των πολιτών ως καταναλωτών.
Η κυβέρνηση και η ΝΔ είναι σε εντελώς άλλο μήκος κύματος από αυτό που βρίσκονται οι πολίτες. Κι αυτό είναι που στρέφει τους πολίτες σε άλλες κομματικές επιλογές. Είτε στον ΛΑΟΣ, είτε στο ΠΑΣΟΚ, είτε στους οικολόγους πράσινους… (αλήθεια αυτοί τι γίνονται; Διακοπές πήγανε;) είτε στον ΣΥΝ στο πρόσφατο παρελθόν. Ο ΣΥΝ προς το παρόν έχει αποσυρθεί από την πίστα του αγώνα κι έχει πάει στα πιτς για να αλλάξει κινητήρα, λάστιχα, αεροτομή, καύσιμα και οδηγό. Θα βάλει τον αναπληρωματικό μήπως και τα πάει καλύτερα από τον κανονικό. Μια πρόταση να οδηγάνε πέντε –έξι ταυτόχρονα, εξετάζεται γιατί μάλλον παρουσιάζει κάποια μικροπροβληματάκια, όπως ότι πρέπει να σταματάει το αυτοκίνητο για να κατεβεί ο προηγούμενος και να ανέβει ο επόμενος.
Το ΠΑΣΟΚ επίσης έχει ήδη καταναλώσει δύο μήνες χωρίς να συμπεριφέρεται σαν αυριανή κυβέρνηση που θέλει να γίνει, αλλά σαν να απολαμβάνει τη θέση του πρώτου κόμματος στις ευρωεκλογές όπως έκανε και η ΝΔ το 1999 με αποτέλεσμα να χάσει στο νήμα τις εκλογές του 2000. Μά δεν μπορεί να τα περιμένει όλα από τον Καραμανλή. Κι αν ο Καραμανλής δεν είναι Σημίτης, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Παπανδρέου θα έχει αυτοδυναμία και θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση…
Δεν είναι τυχαίο που η περσινή του εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη ήταν ένα επικοινωνιακό Βατερλό. Κι αυτό οφείλεται στο ότι πήγε εκεί χωρίς να έχει να περιγράψει κάποια στρατηγική. Τον Αλογοσκούφη τον είχε για ξήλωμα, αλλά ήθελε και να τον κρατήσει ως τον Δεκέμβριο για να καταθέσει τον προϋπολογισμό και να τον υποστηρίξει στη Βουλή. Η οικονομική κρίση δεν υπήρχε στην ημερήσια διάταξη, αλλά τα οικονομικά προβλήματα και κυρίως η διόγκωση του εξωτερικού χρέους ήταν επί θύραις. Στα χαρτιά υπήρχε ακόμα ανάπτυξη 2,8% αλλά η οικονομία είχε μπει στην ύφεση εξαιτίας των περιοριστικών πολιτικών της πρώτης τετραετίας. Επιπλέον είχαμε ταυτόχρονα με την οικονομική στενότητα μια σειρά σκανδάλων και σκανδαλιστικών πρακτικών από κυβερνητικά στελέχη, τα οποία φυσικά και δεν γίνονται ανεκτά από τους πολίτες, όταν όλοι ζορίζονται οικονομικά.
Αμέσως μετά την εμφάνιση του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη ξέσπασε και το σκάνδαλο Βατοπεδίου, αλλά και έγινε ολοφάνερο ότι το οικονομικό επιτελείο έπρεπε να αλλάξει μαζί με την οικονομική πολιτική. Να εγκαταλειφθεί η νεοφιλελεύθερη συνταγή και να υιοθετηθούν νέο- κεϋνσιανές πολιτικές δηλαδή να επιδιωχθεί τόνωση της οικονομικής δραστηριότητες μέσα από παρέμβαση του κράτους.
Τίποτα από αυτά δεν υπήρχε στην ατζέντα του πρωθυπουργού, τίποτα και στην ομιλία του. Και από πέρυσι μέχρι φέτος καμία τέτοια πολιτική δεν ακολουθήθηκε. Το μόνο μέτρο σ’ αυτή την κατεύθυνση ήταν αυτό που υιοθετήθηκε από τον Κ. Χατζηδάκη που κατά τα άλλα είναι νεοφιλελεύθερων πολιτικών απόψεων, δηλαδή η επιδότηση για την εξωτερική μόνωση των κτιρίων, για την κατασκευή πράσινων κτιρίων που θα εξοικονομούν ενέργεια. Όλα τα υπόλοιπα ήταν σε λάθος κατεύθυνση. Και υλοποιήθηκαν με λάθος τρόπο.
Για παράδειγμα αντί να αυξηθεί το δημόσιο χρέος της χώρας κατά 28 δισεκατομμύρια ευρώ για να στηριχθεί η κερδοφορία των τραπεζών, θα έπρεπε τα χρήματα αυτά να δοθούν στους πελάτες των τραπεζών είτε ιδιώτες είτε επιχειρήσεις, ώστε να ανασάνουν οι πελάτες αμέσως και οι τράπεζες εμμέσως, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό. Να πέσουν δηλαδή τα χρήματα στην οικονομία, να πάρουν παράταση ενός χρόνου για παράδειγμα ιδιώτες και επιχειρηματίες που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις δόσεις τους και το κράτος να επιβαρυνθεί μόνον με τη διαφορά γι αυτή τη μετάθεση των οικονομικών υποχρεώσεων.
Με την οικονομία σε βαθιά ύφεση, είναι πολύ δύσκολο, χρειάζονται δηλαδή πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες για να ξαναγυρίσει σε ανάπτυξη. Δηλαδή αν πέρυσι μπορούσε και έπρεπε, φέτος με καθυστέρηση ενός χρόνου είναι υποχρεωτικό να γίνει αυτή η προσπάθεια και μάλιστα πολύ μεγαλύτερη, με πολλά περισσότερα χρήματα και κόστη και με τα θύματα που ήδη έχουμε σε άνεργους και σε χρεοκοπημένες επιχειρήσεις. Αλλά είναι μεγαλύτερη ανάγκη από πέρυσι, να ανοίξουν νέες επιχειρήσεις, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να γυρίσουν στην ανάπτυξη τομείς και κλάδοι της οικονομίας που μπορούν και έχουν τη δυνατότητα.
Για παράδειγμα η ενίσχυση της πολιτικής των πράσινων κτιρίων μπορεί να αρχίσει άμεσα, και δυνατά, το κατάλληλο προσωπικό υπάρχει και τώρα υποαπασχολείται, υπάρχουν χιλιάδες κατασκευαστές που μπορούν άμεσα να κάνουν τη δουλειά. Ρευστότητα να υπάρχει στην αγορά και η ανάκαμψη του κατασκευαστικού τομέα είναι θέμα ενός χρόνου. Αυτά που γίνονται τώρα, από μπαλώματα για ημιυπαίθριους χώρους μέχρι καθυστερήσεις στα χωροταξικά σχέδια και στις επεκτάσεις των σχεδίων πόλεων και από φορολόγηση ακινήτων κάθε χρόνο μέχρι απαλλαγή φόρων κληρονομιάς για τεράστιες περιουσίες, είναι οπισθοδρόμηση.
Κάτι ανάλογο ισχύει για τον τομέα των τροφίμων. Οι αγρότες πένονται σε όλα τα προϊόντα που καλλιεργούν ή εκτρέφουν και πουλάνε, αλλά οι καταναλωτές τα αγοράζουν πανάκριβα γιατί οι στρεβλώσεις είναι ο κανόνας και η αγορά δεν είναι ελεύθερη αλλά μονοπωλιακή και ολιγοπωλιακή. Το ίδιο και στις μεταφορές και στις επικοινωνίες και στην ενέργεια. Δύο τρεις παίκτες ελέγχουν την αγορά και το κράτος απέχει επιδεικτικά. Ακόμα και σε τομείς όπως η παιδεία, η υγεία και η ασφάλιση όπου υπάρχει κρατική παρέμβαση, υπάρχει μόνον προς όφελος των ιδιωτικών επιχειρήσεων του κλάδου και όχι προς όφελος των πολιτών ως καταναλωτών.
Η κυβέρνηση και η ΝΔ είναι σε εντελώς άλλο μήκος κύματος από αυτό που βρίσκονται οι πολίτες. Κι αυτό είναι που στρέφει τους πολίτες σε άλλες κομματικές επιλογές. Είτε στον ΛΑΟΣ, είτε στο ΠΑΣΟΚ, είτε στους οικολόγους πράσινους… (αλήθεια αυτοί τι γίνονται; Διακοπές πήγανε;) είτε στον ΣΥΝ στο πρόσφατο παρελθόν. Ο ΣΥΝ προς το παρόν έχει αποσυρθεί από την πίστα του αγώνα κι έχει πάει στα πιτς για να αλλάξει κινητήρα, λάστιχα, αεροτομή, καύσιμα και οδηγό. Θα βάλει τον αναπληρωματικό μήπως και τα πάει καλύτερα από τον κανονικό. Μια πρόταση να οδηγάνε πέντε –έξι ταυτόχρονα, εξετάζεται γιατί μάλλον παρουσιάζει κάποια μικροπροβληματάκια, όπως ότι πρέπει να σταματάει το αυτοκίνητο για να κατεβεί ο προηγούμενος και να ανέβει ο επόμενος.
Το ΠΑΣΟΚ επίσης έχει ήδη καταναλώσει δύο μήνες χωρίς να συμπεριφέρεται σαν αυριανή κυβέρνηση που θέλει να γίνει, αλλά σαν να απολαμβάνει τη θέση του πρώτου κόμματος στις ευρωεκλογές όπως έκανε και η ΝΔ το 1999 με αποτέλεσμα να χάσει στο νήμα τις εκλογές του 2000. Μά δεν μπορεί να τα περιμένει όλα από τον Καραμανλή. Κι αν ο Καραμανλής δεν είναι Σημίτης, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Παπανδρέου θα έχει αυτοδυναμία και θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου